рд░рд╡िрд╡ाрд░, 12 рдирд╡ंрдмрд░ 2023

рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा

рдмीрдоाрд░ी: Disease

рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा ЁЯЧг Diphtheria 

  • рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рдХो рдЖрдо рдмोрд▓рдЪाрд▓ рдХी рднाрд╖ा рдоें рдЧрд▓рдШोрдЯू/рд░ोрд╣िрдгी рдХे рдиाрдо рд╕े рднी рдЬाрдирддे рд╣ैं।
  • рдпрд╣ рдПрдХ рдмैрдХ्рдЯिрд░िрдпा(Bacteria)ЁЯжа /рдЬीрд╡ाрдгु рд╕े рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рд╕ंрдХ्рд░рдордг рд╣ै।
  • рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рдКрдкрд░ी рд╢्рд╡рд╕рди рддंрдд्рд░ (upper respiratory tract), рдХे рд╕ंрдХ्рд░рдордг рдХी рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рдмीрдоाрд░ी рд╣ै। рдЬो рд╕ाрдоाрди्рдпрддः 1-11 рд╡рд░्рд╖ рдХे рдмрдЪ्рдЪों рдоे рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд╡рдпрд╕्рдХ рдЬो 60 рд╡рд░्рд╖ рд╕े рдЬ्рдпाрджा рд╣ैं рдЙрдирдоें рднी рдЗрд╕ рдмीрдоाрд░ी рдХे рд╕ंрдХ्рд░рдордг рдХा рдЦрддрд░ा рдмрдв़ рдЬाрддा рд╣ै। 
  • рдЗрд╕ рдмीрдоाрд░ी рдХे рдЬीрд╡ाрдгु рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдж्рд╡ाрд░ा рдЦांрд╕рдиेЁЯЧг/рдЫींрдХрдиे/рдмाрдд рдХрд░рдиे рд╕े рдиिрдХрд▓े рдб्рд░ाрдкрд▓ेрдЯ рдЗрди्рдлेрдХ्рд╢рди рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣рд╡ा рдоें рдлैрд▓рдХрд░ рдЕрдерд╡ा рдоुंрд╣ рдпा рдиाрдХ рдХे рд▓ाрд░ рдпा рдиेрдЬрд▓ рд╕्рд░ाрд╡ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕्рд╡рд╕्рде्рдп рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै।
  • рдЗрд╕ рдмीрдоाрд░ी рдоें рдЬीрд╡ाрдгु рдЧ्рд░рд╕рдиी (Pharynx)/рд╢्рд╡ाрд╕рдирд▓ी рдХी рдХोрд╢िрдХाрдУ рдоे рд╕ंрдХ्рд░рдордг рдмрдиाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рд╕े рдЧрд▓े рдоें рдЧाрдвा рдж्рд░рд╡/рдо्рдпूрдХрд╕ рдмрдиाрддा рд╣ै рдЬो рдЧрд▓े рдоें рд╕ूрдЦрдХрд░ рдПрдХ рдХрдаोрд░ рдЭिрд▓्рд▓ी рдмрдиा рд▓ेрддा рд╣ै।рдпрд╣ рдо्рдпूрдХрд╕ рдХी рдЭिрд▓्рд▓ी рд╡ाрдпु рдоाрд░्рдЧ рдХो рдмрди्рдж рдХрд░ рджेрддा рд╣ै рдФрд░ рд╢्рд╡ाрд╕ рдЕрд░्рдеाрдд рдЖрдХ्рд╕ीрдЬрди рдЕрд╡рд░ूрдж्рдз рд╣ोрдиे рдкрд░ рд░ोрдЧी рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै। 
  • рдЬрд░्рдорди рдмैрдХ्рдЯीрд░िрдпोрд▓ाॅрдЬिрд╕्рдЯ ЁЯФмEdwin KLERS рдФрд░ Friedrich Coffler рдиे рд╕рди् 1884 рдоें рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा- Diphtheria рдХी рдЦोрдЬ рдХी рдеी।

рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рдХे рдк्рд░рдХाрд░: Kinds of diphtheria 

  • рд╢्рд╡рд╕рдирддंрдд्рд░ рд╕ंрдХ्рд░рдордг : Respiratory infection - involves 
(Sore throat & fiver, Pharynx, nose)
  • Cutaneous- involves
( Skin, scaling rash)

рд░ोрдЧрдХрд░рдХः Causative Agent-Bacteria 

рдпрд╣ рдмीрдоाрд░ी рдХाॅрд░ीрдиेрдмैрдХ्рдЯीрд░िрдпрдо рдбिрдк्рдеीрд░िрдпाрдИ (Corynebacterium Diphtheriae) рдиाрдордХ рдЬीрд╡ाрдгु (BacteriaЁЯжа) рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ोрддा рд╣ै।

рдЬो рдЧ्рд░ाрдордкाॅрдЬिрдЯिрд╡ rod-shaped рдЖрдХाрд░ рдХा рдЬीрд╡ाрдгु рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬो рд╕्рдХूрд▓ рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдЙрдо्рд░ рдХे рдмрдЪ्рдЪों рдоे рдк्рд░рд╕ाрд░िрдд рд╣ोрддा рд╣ै।

Cutaneous ulcers revealing Diphtheria 


рд▓ैрдм рдЬांрдЪः Lab TestЁЯзк⚗ЁЯФм
  • Schick Test-
  • Tracheostomy
Schick Test-
Diagnostic agent:
  1. Schick test toxin
  2. Schick Control
рдЗрд╕ рдЬांрдЪ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд░ोрдЧी рдоें рдмीрдоाрд░ी рдХे рдк्рд░рддि рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓рддा (susceptibility) рдФрд░ рдк्рд░рддिрд░рдХ्рд╖рдг (immunity) рдХा рдкрддा рд▓рдЧाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдиोрдЯ- рдЬांрдЪ рдХे рд▓िрдП рдЧрд▓े рдФрд░ рдиाрдХ рдж्рд╡ाрд░ा swab рдирдоूрдиे рд╕ंрдЧ्рд░рд╣िрдд рдХрд░рдХे рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рд░ोрдЧрдХाрд░рдХ рдЬीрд╡ाрдгु ЁЯжа рдХी рдЬांрдЪ рдХी рдЬाрддी рд╣ै।

рд▓рдХ्рд╖рдгः Symptoms 

рд╕ाрдоाрди्рдп рд▓рдХ्рд╖рдг-

  • рд╕ाрдоाрди्рдп рд╕рд░्рджी-рдЬुрдХрдо 
  • рддीрд╡्рд░ рдмुрдЦाрд░ (Mild fever)
  • рдаंрдб рдХंрдкрдХрдкी (Chill) рд▓рдЧрдиा।
  • рд╢рд░ीрд░ рджрд░्рдж рдердХाрди
  • рд╕िрд░рджрд░्рдж Headache)
  • рдЧрд▓े рдоें рдЦрд░ाрд╕-рдЦांрд╕ी
  • рдЙрд▓्рдЯीрдпां (Vomiting)
  • рдЕрд╕्рдкрд╖्рдЯ рдЖрд╡ाрдЬ। рдЖрд╡ाрдЬ рдмрджрд▓ рдЬाрддा рд╣ै।
  • рдЦाрдиा рдиिрдЧрд▓рддे рд╕рдордп рддрдХрд▓ीрдл рд╣ोрдиा।
  • рд╕ांрд╕ рд▓ेрдиे рдоें рддрдХрд▓ीрдл рд╣ोрдиा।
  • рдЧрд▓े рдХी рдЯांрд╕िрд▓ рдмрдв рдЬाрдиा।
  • рдЧрд▓े рдХे рд▓िंрдлрдиोрдб(Lymphnode) рдоें рдХाрдлी рд╕ूрдЬрди рдЖ рдЬाрддी рд╣ै।
  • рдЯाрд░्рдЪ рд▓рдЧाрдХрд░ рджेрдЦрдиे рдкрд░ рдКрдкрд░ी рд╢्рд╡рд╕рди рдоाрд░्рдЧ (рдЯांрд╕िрд▓- Tonsils, рд╕्рд╡рд░рдпंрдд्рд░- Larynx рд╡ рдЧ्рд░рд╕рдиी- Pharynx) рдЧрд▓े рдоें рд╣рд░े рдФрд░ рдкीрд▓े рд░ंрдЧ рдХी рдЧрдвी рдоोрдЯी(thick) рдкрд░рдд рдЬैрд╕ी рдЭिрд▓्рд▓ी рджिрдЦाрдИ рджेрддी рд╣ै।

рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рд▓рдХ्рд╖рдг-

рдиाрдХ рд╕े рд░рдХ्рдд рдХे рдЫोрдЯे-рдЫोрдЯे рдердХ्рдХे (Blood Clot) рдиिрдХрд▓рддे рд╣ैं। рдЕрди्рдп рдмीрдоाрд░िрдпों рдоे рдЧрд░्рдоिрдпों рдоें рдиाрдХ рд╕े  рдЬ्рдпाрджा рд░рдХ्рдд рдХा рд╕्рд░ाрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬрдмрдХि рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рдоें рдЬाрдбे рдХे рджिрдиो рдоें рдиाрдХ рд╕े рд╣рд▓्рдХा- рд╣рд▓्рдХा рд░рдХ्рдд ЁЯй╕рдХा рдердХ्рдХा рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै।

рдЙрджрднрд╡рди рдЕрд╡рдзि: Incubation Period 

2-5 рджिрди
рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзि рдоें рдЗрди्рдлेрдХ्рд╢рди рддो рд╣ो рдЪुрдХा рд╣ोрддा рд╣ै рд▓ेрдХिрди рд▓рдХ्рд╖рдг рдк्рд░рдХрдЯ рдирд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬीрд╡ाрдгु (BacteriaЁЯжа) рдЕрдкрдиी рд╕ंрдЦ्рдпा рдмрдвाрддा рд╣ै।

 рдмрдЪाрд╡: Precaution

  • рдоाрд╕्рдХ рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░ें।
  • рдЕрдкрдиे рдЖрд╕-рдкाрд╕ рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдмрдиाрдП рд░рдЦे।
  • рдЧंрджрдЧी (unhygienic),рднीрдб-рднाрдб рд╡ाрд▓ी рдЬрдЧрд╣ рдкрд░ рдЬाрдиे рд╕े рдмрдЪे।
  • рдРрд╕े рд╕्рдеाрди рдЬрд╣ां рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рдорд░ीрдЬ рдкाрдП рдЧрдП рд╣ो рд╡рд╣ां рдЬाрдиे рд╕े рдмрдЪे।
  • рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рд╡рд╕्рддु рдЫूрдиे/рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░рдиे рд╕े рдмрдЪे।
  • рдиाрдХ, рдоुंрд╣ рдФрд░ рдЪेрд╣рд░े рдХो рд╣ाрдеो рд╕े рди рдЫूрдПं। рд╕ाрдл рддौрд▓िрдпा/рд░ूрдоाрд▓ рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░ें।
  • рдорд░ीрдЬ рдХो рдШрд░ЁЯПа рдоें рдпा рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ ЁЯПердоें рдЕрд▓рдЧ рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП। 
  • рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рдмрдЪ्рдЪे рдХो рдХрдо рд╕े рдХрдо 15 рджिрди рддрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдирд╣ी рднेрдЬрдиा рдЪाрд╣िрдП। 
  • рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдиिрдпрдоिрдд рдЯीрдХाрдХрд░рдг DPT-vaccine рдж्рд╡ाрд░ा рдбीрдл्рдеीрд░िрдпा рдХे рдЦрддрд░े рд╕े   рдмрдЪाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
DPT Vaccine ЁЯТЙ
  1. D- Diphtheria 
  2. P- Pertussis 
  3. T - Tetanus 

Pentavalent Vaccine ЁЯТЙ

Read more: GLЁЯМНBAL HEALTH CARE

  1. D- Diphtheria 
  2. P- Pertussis 
  3. T - Tetanus 
  4. HEP-B - Hepatitis-B Vaccine 
  5. HIP Vaccine- Himophylus influenz 

рдк्рд░рдХृрддिрдХ рдЙрдкрдЪाрд░ः Naturopathy Treatment

  • рдПрдХ рдЧिрд▓ाрд╕ рдЧрд░्рдо рдкाрдиी рдоें рдПрдХ рдЪрдо्рдордЪ (tea spoon) рдирдордХ рдбाрд▓рдХрд░ рджिрди рдоें рддीрди рдмाрд░ рдЧрд░ाрд░ा рдХрд░рдиे рдкрд░ рдпрд╣ рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा- Diphtheria рдХे рдмैрдХ्рдЯिрд░िрдпा рдХрдо рдХрд░рдиे рдоे рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै।
  • рд╢рд╣рдж рдФрд░ рдиींрдмू- рдПрдХ рдЪрдо्рдордЪ рдиींрдмू рдХा рд░рд╕ рдФрд░ рдПрдХ рдЪрдо्рдордЪ рд╢рд╣рдж рдЧुрдирдЧुрдиे рдкाрдиी рдоे рдоिрд▓ाрдХрд░ рджिрди рдоें 2-3 рдмाрд░ рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдЗрд╕ рдмैрдХ्рдЯीрд░िрдпा рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиे рдоे рдорджрдж рдоिрд▓рддी рд╣ै।
  • рдЕрджрд░рдХ, рд╢рд╣рдж, рдиींрдмू рдХे рд░рд╕ рдХो рдоिрд▓ाрдХрд░ рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдбिрдл्рдеीрд░िрдп рдоे рдорджрдж рдоिрд▓рддा рд╣ै।
  • рддुрд▓рд╕ी рдХे рдкрдд्рддे рдоे рдПंрдЯीрдмैрдХ्рдЯीрд░िрдпрд▓ рдЧुрдг рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдкाрдиी рдХे рд╕ाрде рдЙрдмाрд▓рдХрд░, рдЧुрди-рдЧुрдиे рдкाрдиी рдХा рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рдХाрдлी рдЖрд░ाрдо рдоिрд▓рддा рд╣ै।
Read more:DENGUE- рдбेंрдЧूЁЯй╕ЁЯжЯ

рдРрд▓ोрдкैрдеी рдЙрдкрдЪाрд░: Allopathic TreatmentЁЯТК

  • рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рдХी рд░ोрдХрдеाрдо рд╡ैрдХ्рд╕ीрди/рдЯीрдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै।

  • Vaccine ЁЯТЙ

  1. Diphtheria Toxoids- used to minimize & reduce toxic effects of Dp.
  2. DPT Vaccine 
  3. Pentavalent  Vaccine 
Dp antitoxin obtain from horse serums 
Mild condition- 20,000- 40,000 unit
Moderate-          40,000- 60,000 unit
Severe-                80,000- 1,00,000 unit

Antibiotics Medicine's-ЁЯТК

Penicillin group Medicine, 
Amoxycillin
 Mild symptoms- Erythromycin
рд▓рдХ्рд╖рдгрдЕрдиुрд╕ाрд░- Paracetamol & Ceterzine

рдЯीрдХा: Vaccine-ЁЯТЙ

  • рдмрдЪ्рдЪें- рдЙрдо्рд░ (16-24 рдоाрд╣)- DPT Booster-1
  • рдмрдЪ्рдЪें- рдЙрдо्рд░ (5-6 рд╡рд░्рд╖)- DPT Booster-2
  •   рдмрдЪ्рдЪे - рдЙрдо्рд░ (10 рд╡рд░्рд╖)- Td-1
  • рдмрдЪ्рдЪे - рдЙрдо्рд░ (16 рд╡рд░्рд╖)- Td-2

рд╣ेрд▓्рде рд░िрд╕्рдХ: Health Risk-

  1. рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рдЧрд▓े рдХे рдЖрд╕-рдкाрд╕ рдХे рдКрддрдХ (Tissue) рдиुрдХрд╕ाрди рдкрд╣ुंрдЪрддा рд╣ै।
  2. рдЗрд╕рд╕े рдлेрдлрдб़े рдоे рд╕ंрдХ्рд░рдордг рдФрд░ рдлाрдЗрдм्рд░ोрд╕िрд╕ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।
  3. Dp рдХा рдмैрдХ्рдЯीрд░िрдпा рдЦूрди рдХे рд░ाрд╕्рддे рд╣ृрджрдп (Heart) рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдоाрдпोрдХाрд░्рдбिрд╕िрд╕ (рджिрд▓ рдХी рдкрд░рдд рдоें рдЖрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ूрдЬрди) рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।
  4. рдЗрд╕рдХे рдХाрд░рдг рд╣ृрджрдп (Heart) рдаीрдХ рддрд░рд╣ рд╕े рдХाрд░्рдп рдирд╣ी рдХрд░ рдкाрддा рд╣ै।
  5. рдЖрдЧे рдЬाрдХрд░ рдорд░ीрдЬ рдХो рд╕ांрд╕ рд▓ेрдиे рдоें рдкрд░ेрд╢ाрдиी рдФрд░ рд╣ाрд░्рдЯ рдлेрд▓्рдпोрд░ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।
  6. рдпрд╣ рдмीрдоाрд░ी рдХिрдбрдиी рдкрд░ рднी рдЕрд╕рд░ рдбाрд▓ рд╕рдХрддी рд╣ै।
  7. рдЗрд╕ рдмीрдоाрд░ी рдоें рд░рдХ्рдд рдХी рдзрдордиिрдпों рдоे рднी рдкрд░ेрд╢ाрдиी рдЖ рд╕рдХрддी рд╣ै।
  8. рдЗрд╕ рдмीрдоाрд░ी рдоें рдЧрд▓े рдХी рдоांрд╕рдкेрд╢िрдпां рдХрдордЬोрд░ рдкрдб рд╕рдХрддी рд╣ै।
  9. рдорд░ीрдЬ рдХो рдкैрд░ाрд▓िрд╕िрд╕ рддрдХ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।
  10. рдпрд╣ рдЕрдкрдиे-рдЖрдк рдоें рдХाрдлी рдЦрддрд░рдиाрдХ рдмीрдоाрд░ी рд╣ै।
  11. рдЬрд▓्рджी рдбाрдЗрдЧ्рдиोрд╕िрд╕ рд╣ो рдЬाрдП рддो рдЗрд╕рдХा рдЗрд▓ाрдЬ рд╕ंрднрд╡ рд╣ै।

Read more:Malaria- рдорд▓ेрд░िрдпाЁЯй╕ЁЯжЯ

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ः Conclusions

  • рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा- Diphtheria рдмрдЪ्рдЪों (1-11 рд╡рд░्рд╖) рдХे рдмрдЪ्рдЪों рдоें рдкाрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рдЧрдо्рднीрд░ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХा рд╡ाрдпु рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрдЪрд░िрдд рдКрдкрд░ीрд╢्рд╡рд╕рди рддंрдд्рд░ (upper respiratory tract)рдХी рдмीрдоाрд░ी рд╣ै। рдпрд╣  рдмीрдоाрд░ी рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдж्рд╡ाрд░ा рдЦांрд╕рдиे/рдЫींрдХрдиे/рдмाрдд рдХрд░рдиे рд╕े рдиिрдХрд▓े рдб्рд░ाрдкрд▓ेрдЯ рдЗрди्рдлेрдХ्рд╢рди рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣рд╡ा рдоें рдлैрд▓рдХрд░ рдЕрдерд╡ा рдоुंрд╣ рдпा рдиाрдХ рдХे рд▓ाрд░ рдпा рдиेрдЬрд▓ рд╕्рд░ाрд╡ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕्рд╡рд╕्рде्рдп рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। 
  • рдпрд╣ рдмीрдоाрд░ी рдЬ्рдпाрджाрддрд░ рдЬाрдбे рдХे рджिрдиों рдоे рд╣ोрддा рд╣ै।
  • рдмीрдоाрд░ी рд╕े рдмрдЪрдиा рдЖрд╕ाрди рд╣ै। DPT рдХे рд╡ैрдХ्рд╕ीрдиेрд╢рди рдж्рд╡ाрд░ा рдмрдЪ्рдЪो рдХो рдЗрд╕ рдмीрдоाрд░ी рд╕े рдмрдЪाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рд╕рдордп-рд╕рдордп рдкрд░ рдмрдЪ्рдЪों рдХा рд╡ैрдХ्рд╕ीрдиेрд╢рди рдмрд╣ुрдд рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै।
  •  рдЬрд▓्рджी рдбाрдЗрдЧ्рдиोрд╕िрд╕ рд╣ोрдиे рдкрд░ рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा- Diphtheria рдХा рдЗрд▓ाрдЬ рд╕ंрднрд╡ рд╣ै।


рдк्рд░рд╢्рди-рдЙрдд्рддрд░ः FAQ

Q1- рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рдХ्рдпा рд╣ै?

A1- рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рд╡ाрдпु рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрдЪрд░िрдд рдКрдкрд░ी рд╢्рд╡рд╕рди рддंрдд्рд░ рдХी рддीрд╡्рд░ рд╕ंрдХ्рд░ाрдордХ рдмीрдоाрд░ी рд╣ै। рдпрд╣ рдмीрдоाрд░ी рдХाॅрд░ीрдиेрдмैрдХ्рдЯीрд░िрдпрдо рдбिрдк्рдеीрд░िрдпाрдИ (Corynebacterium Diphtheriae) рдиाрдордХ рдЬीрд╡ाрдгु (Bacteria) рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдмीрдоाрд░ी рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдЦांрд╕рдиे, рдЫींрдХрдиे рдпा рдмाрдд рдХрд░рдиे рд╕े рдб्рд░ाрдкрд▓ेрдЯ рдЗрди्рдлेрдХ्рд╢рди рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕्рд╡рд╕्рде्рдп рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдмीрдоाрд░ी 1-11 рд╡рд░्рд╖ рдХे рдмрдЪ्рдЪों рдоें рдк्рд░рдоुрдЦрддा рд╕े рдкाрдпी рдЬाрддी рд╣ै। 

Q2- рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рдХो рдЧрд▓рдШोрдЯू рдХ्рдпों рдХрд╣рддे рд╣ैं?

A2- рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕ рдмीрдоाрд░ी рдоें рдЬीрд╡ाрдгु рдЧ्рд░рд╕рдиी (Pharynx)/рд╢्рд╡ाрд╕рдирд▓ी рдХी рдХोрд╢िрдХाрдУ рдоे рд╕ंрдХ्рд░рдордг рдмрдиाрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рд╕े рдЧрд▓े рдоें рдЧाрдвा рдж्рд░рд╡/рдо्рдпूрдХрд╕ рдмрдиाрддा рд╣ै рдЬो рдЧрд▓े рдоें рд╕ूрдЦрдХрд░ рдПрдХ рдХрдаोрд░ рдЭिрд▓्рд▓ी рдмрдиा рд▓ेрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдо्рдпूрдХрд╕ рдХी рдЭिрд▓्рд▓ी рд╡ाрдпु рдоाрд░्рдЧ рдХो рдмрди्рдж рдХрд░ рджेрддा рд╣ै рдФрд░ рд╢्рд╡ाрд╕ рдоाрд░्рдЧ рд╕े рдЖрдХ्рд╕ीрдЬрди рдЕрд╡рд░ूрдж्рдз рд╣ोрдиे рдкрд░ рд░ोрдЧी рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рдХाрд░рдг рд╕े рдЗрд╕े рдЧрд▓рдШोрдЯू рдХрд╣рддे рд╣ैं।


Q3- рдЬाрдбों рдХे рджिрдиो рдоें рд╣ी рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा- Diphtheria рдЬ्рдпाрджा рдХ्рдпों рд╣ोрддा рд╣ै?

A3- рдХ्рдпोंрдХि рдЬाрдбे рдХे рджिрдиों рдоें рдЗрд╕рдХे рдЬीрд╡ाрдгु (рдХाॅрд░ीрдиेрдмैрдХ्рдЯीрд░िрдпрдо рдбिрдк्рдеीрд░िрдпाрдИ-Corynebacterium Diphtheriae) рдХे рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рддाрдкрдоाрди (Optimum temperature) рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдЬो рдЗрд╕ рдЬीрд╡ाрдгु рдХी рд╡ृрдж्рдзि рдХे рд▓िрдП рд╕рдмрд╕े рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।


Q4- рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓рдХ्рд╖рдг рдХ्рдпा рд╣ैं?
A4- рд╕ाрдоाрди्рдп рд▓рдХ्рд╖рдгों рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдиाрдХ рд╕े рд░рдХ्рдд рдХे рдЫोрдЯे-рдЫोрдЯे рдердХ्рдХे (Clot) рдиिрдХрд▓рддे рд╣ैं। рдЕрди्рдп рдмीрдоाрд░िрдпों рдоें рдЧрд░्рдоी рдХे рджिрдиों рдоे рдиाрдХ рд╕े рдмрд╣ुрдд рдЬ्рдпाрджा рд░рдХ्рдд рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै। рдЬрдмрдХि рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा рдоें рд╡िрд╢ेрд╖рддौрд░ рдкрд░ рдЬाрдбे рдоें рдиाрдХ рд╕े рд░рдХ्рдд рдХे рдЫोрдЯे-рдЫोрдЯे рдердХ्рдХे (Clot) рдиिрдХрд▓рддे рд╣ैं। 
рд╕ाрдоाрди्рдп рд▓рдХ्рд╖рдг-
рдЧрд▓े рдоें рдЦрд░ाрд╕, рдЧрд▓ा рдЦрд░ाрдм рд╣ोрдиा, рдЖрд╡ाрдЬ рдоें рднाрд░ीрдкрди, рдмुрдЦाрд░, рдаंрдб рд▓рдЧрдиा, рдЙрд▓्рдЯी рд╣ोрдиा, рд╕ांрд╕ рд▓ेрдиे рдоें рдкрд░ेрд╢ाрдиी рд╣ोрдиा, рдЧрд▓े рдХी рдЯांрд╕िрд▓ рдФрд░ рдЧ्рд▓ैंрдб рдХा рдмрдв рдЬाрдиा рдЗрдд्рдпाрджि рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ैं।

Thanks for watching.........ЁЯЩП

                  Ravi S Mandal


рдоुрдЭे рдЙрдо्рдоीрдж рд╣ै рдЖрдкрдХो рдпрд╣ рд▓ेрдЦ рдкрд╕ंрдж рдЖрдпा рд╣ोрдЧा। рдХृрдкрдпा рдЖрдкрдиे рд╕ुрдЭाрд╡ рдФрд░ рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд╕े рд╣рдоें рдЕрд╡рдЧрдд рдХрд░ाрдПं.......✍।

(Whats-App)- 9956328767



рдХोрдИ рдЯिрдк्рдкрдгी рдирд╣ीं:

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

Thank you ЁЯЩП

Nootropic Medicines

рдиूрдЯ्рд░ोрдкिрдХ рдФрд╖рдзि ЁЯза Nootropic Medicines    Nootropic Medicines  рдЗрд╕े рд╕्рдоाрд░्рдЯ рдФрд╖рдзि рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЗрд╕े рдм्рд░ेрди/рдорд╕्рддिрд╖्рдХ ЁЯза рд░рдХ्рд╖рдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рднी рдЬाрдирддे ...