Vitamin-D
рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी
Read for more:рд╡िрдЯाрдоिрди рдФрд░ рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдиाрдо
рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХा рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдиाрдо- рдХैрд▓्рд╕ीрдлेрд░ाॅрд▓ (Calciferol)
- рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рд╣рдоाрд░े рд╢рд░ीрд░ рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдПрдХ рдЕрдд्рдпंрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╡िрдЯाрдоिрди।
- рд╣рдоाрд░ी рд╣рдб्рдбिрдпों рдХे рд▓िрдП рдЕрддि рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдоिрдирд░рд▓ рдЬैрд╕े- рдХैрд▓्рд╢िрдпрдо, рдоैрдЧ्рдиीрд╢िрдпрдо, рдлॉрд╕्рдлोрд░рд╕ рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдФрд░ рд╣рдб्рдбिрдпों рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдП рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдмрд╣ुрдд рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै।
- рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╣рдоाрд░ी рдд्рд╡рдЪा (Skin) рдкрд░ рд╕ूрд░्рдп рдХा рдк्рд░рдХाрд╢/UV Light рдкрдбрдиे рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै।
- рд╣рдоाрд░े рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХा рд╕рдХ्рд░िрдп рд░ूрдк 1,2,5- рдбाрдЗрд╣ाрдЗрдб्рд░ाॅрдХ्рд╕ी рдХोрд▓ेрдХैрд▓्рд╕ीрдлेрд░ाрд▓ (1,2,5- dihydroxy cholecalciferol)(рдХैрд▓्рд╕ीрдЯ्рд░िрдпोрд▓ рд╣ाрд░्рдоोрди) рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬो рдХैрд▓्рд╢िрдпрдо рдФрд░ рдлॉрд╕्рдлोрд░рд╕ рдХे рдоेрдЯाрдмोрд▓िрдХ/рдЪрдпाрдкрдЪрдп рдоे рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдиिрднाрддा рд╣ै।
- рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдХрдоी рдоें рд╢рд░ीрд░ рдХैрд▓्рд╢िрдпрдо рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдирд╣ी рдХрд░ рдкाрддा рд╣ै।
- рдСрд╕्рдЯिрдпोрдкोрд░ोрд╕िрд╕ (Osteoporosis) рд╣рдб्рдбिрдпों рдХी рдХрдордЬोрд░ी рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рдмीрдоाрд░ी рд╣ै, рдЬो рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдХрдоी рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрддा рд╣ै।
- рд░рдХ्рддЁЯй╕рдЬांрдЪ рдХрд░ाрдиे рдкрд░ рд▓рдЧрднрдЧ 80% рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдоे рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдХрдоी рдкाрдпी рдЧрдИ рд╣ै।
![]() |
Vitamin-D |
Read more: Vitamin-AЁЯем
рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХे рдк्рд░рдХाрд░-
рд╣рдоाрд░े рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╡िрдЯाрдоिрди- рдбी рджो рд░ूрдкों рдоे рд╣ोрддा рд╣ै-
- рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी2 (Vitamin-D2)
- рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी3 (Vitamin-D3)
рд╡िрдЯाрдоिрди -рдбी рдХे рд╕्рд░ोрдд-
- рд╕ूрд░्рдп рдХा рдк्рд░рдХाрд╢ рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рд╕्рд░ोрдд рд╣ै। рд╣рдоाрд░े рд╢рд░ीрд░ рдоे рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╕ूрд░्рдп рдХे рдк्рд░рдХाрд╢ рд╕े рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै।
- рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдХाॅрдб рдпрдХृрдд рдСрдпрд▓, рдордЫрд▓ी рдХे рдпрдХृрдд рдХा рддेрд▓, рдЕंрдбे рдХी рдЬрд░्рджी, рджूрдз, рдкрд╢ुрдУ рдХा рдпрдХृрдд, рдХेрд▓ा рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХे рдЕрдЪ्рдЫे рд╕्рд░ोрдд рд╣ै।
Read more: Whooping cough
рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХे рдЕрдиुрд╢ंрд╕िрдд рдЖрд╣ाрд░ -
рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी 100 рдЗрдХाрдИ / рджिрди рджैрдиिрдХ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै । рд╕्рддрдирдкाрди рдХрд░ाрдиे рд╡ाрд▓ी рдоाрддाрдУं рдХो 400 рдЗрдХाрдИ / рджिрди рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ोрддी рд╣ै ।
рдЕрддि рдЙрдкрдпोрдЧ — рдЕрддिрд╡िрдЯाрдоिрдирддा D-
рдпрджि рдиिрдпрдоिрдд рд░ूрдк рд╕े 100 рдоाрдЗрдХ्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо ( 10,000 IU ) рдпा рдЗрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╡िрдЯाрдоिрди D рдХा рд╕ेрд╡рди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै , рддो рд╡िрдЯाрдоिрди D рд╡िрд╖ाрдХ्рддрддा рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЬिрд╕рдХे рдкрд░िрдгाрдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рдЙрдЪ्рдЪ рд░рдХ्рдд рдХैрд▓्рд╢िрдпрдо рдПрд╡ं рдлॉрд╕्рдлेрдЯ рд╕्рддрд░ рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं । рдЬिрд╕рд╕े рд╡ृрдХ्рдХ рдзрдордиिрдпाँ , рдоांрд╕рдкेрд╢िрдпाँ рдЖрджि рдХैрд▓्рд╕ीрдлाрдЗрдб рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै । рдЧुрд░्рджे рдоें рдкрдерд░ी , рдПрдиोрд░ेрдХ्рд╕िрдпा , рдмрд╣ुрдоूрдд्рд░рддा рдорддрд▓ी , рдмाрд░ - рдмाрд░ рдЙрд▓्рдЯी , рдХрдм्рдЬ , рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рдк्рдпाрд╕ , рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рдоूрдд्рд░рдд्рдпाрдЧ рд╕्рдеिрддिрдн्рд░ाрди्рддि рдПрд╡ं рд╡рдЬрди рдоें рдХрдоी рд╣ोрдиा рдЗрд╕рдХे рд╕ंрднाрд╡िрдд рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ैं । рдЗрд╕рдХे рдЕрдзिрдХ рд╕ेрд╡рди рд╕े рдХैंрд╕рд░ , рд╣ृрджрдп рд╕рдо्рдмрди्рдзी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХा рдЬोрдЦिрдо рдмреЭ рдЬाрддा рд╣ै । рдЗрд╕ рд╕्рдеिрддि рдХे рдиिрджाрди рдХे рд▓िрдП рд░рдХ्рдд рдПрд╡ं рдоूрдд्рд░ рдоें рдХैрд▓्рд╢िрдпрдо , рд╡िрдЯाрдоिрди D рдПрд╡ं рдлॉрд╕्рдлोрд░рд╕ рдХी рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдХा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП । рдЙрдкрдЪाрд░ рдХे рд▓िрдП рд╡िрдЯाрдоिрди D рдХा рд╕ेрд╡рди рдмंрдж рдХी рдЬाрддी рд╣ै । рд╣ाрд▓ांрдХि рдЧंрднीрд░ рд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рдЕрди्рдп рдЙрдкрдЪाрд░ों рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै ।
рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдХрдоी рдоें рдзूрдк рд╕ेंрдХिрдП-
- рдЧोрд░ी рдд्рд╡рдЪा- рдоेрд▓ेрдиिрди рдХрдо рд╣ै рддो 15 рдоिрдирдЯ рдХा sun shine рдХाрдлी рд╣ै।
- рдХाрд▓ी рдд्рд╡рдЪा- рдоेрд▓ेрдиिрди рдЕрдзिрдХ рд╣ै рддो Sun rays рдХा рдХрдо absorption. рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рдоें (30-60) рдоिрдирдЯ рдкрд░्рдпाрдк्рдд рд╣ोрдЧा।
- рд╢рд░ीрд░ рдХे 15-20 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╣िрд╕्рд╕ा рдПрдХ рд╣ाрде рдФрд░ рдПрдХ рдкांрд╡ рдХो рд╕ूрд░рдЬ рдХी рд░ोрд╢рдиी рджिрдЦाрдиा рдмрд╣ुрдд рдлाрдпрджेрдоंрдж рд░рд╣рддा рд╣ै।
- рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХे рд╕рдХ्рд░िрдп рд░ूрдк рдоे рдмрдиे рд░рд╣рдиे рдХे рд▓िрдП рд▓ीрд╡рд░ рдФрд░ рдХिрдбрдиी рдХा рд╕рд╣ी рддрд░ीрдХे рд╕े рдлंрдХ्рд╢рди рдХрд░рдиा рдмрд╣ुрдд рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै।
Read more: рдбिрдл्рдеीрд░िрдпा : Diphtheria
рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдХी рдк्рд░рдХिрдпा-
- рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рд╕ाрдзाрд░рдгрддрдпः рд╣рдоाрд░े рд╢рд░ीрд░ рдХी рдд्рд╡рдЪा рдХे рдиीрдЪे sterol Precursor- 7-рдбीрд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдХोрд▓ेрд╕्рдЯ्рд░ाрд▓ (7-dehydrocholesterol) рдХे рд░ूрдк рдоें рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
- рдЬрдм рд╕ूрд░्рдп рдХा рдк्рд░рдХाрд╢/UV рдХिрд░рдг рдд्рд╡рдЪा рдкрд░ рдкрдбрддी рд╣ै рддो рдЗрд╕рдХा рдкрд░िрд╡рд░्рддрди Coli-calcitriol рдоे рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।
- Coli-calcitriol рд╣рдоाрд░ी рдпрдХृрдд (Liver) рдоे рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдХा Hydroxylation рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рдпрд╣ 25-hydroxycholecalciferol рд╡рд╣ां рд╕े рдпрд╣ рдЧुрд░्рджे/рдХिрдбрдиी (Kidney) рдоें рдЪрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै।
- рдХिрдбрдиी рдоें рдЗрд╕рдХा рдПрдХ рдФрд░ Hydroxylation рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рдпрд╣ 1,2,5- dihydroxy cholecalciferol рдХी рдиिрд░्рдоाрдг рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХा рд╕рдХ्рд░िрдп (Active form) рд░ूрдк рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╣рдоाрд░ी рд╣рдб्рдбिрдпों рдХे рд▓िрдП рдмрд╣ुрдд рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ोрддा рд╣ै।
- рдЬрдм рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдХрдоी рдХे рд▓िрдП рд░рдХ्рдд рдХे рдирдоूрдиे рдХी рдЬांрдЪ рд╣ोрддी рд╣ै рддो Vit-D рдХे 1,2,5- dihydroxy cholecalciferol рдХे рдЗрд╕ी рд░ूрдк рдХी рдЬांрдЪ рдХी рдЬाрддी рд╣ै।
рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдХрдоी рдХे рд▓рдХ्рд╖рдг-
- рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдХрдоी рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдмрдЪ्рдЪों рдоे рдмрд╣ुрдд рдЬ्рдпाрджा рд╣ोрддा рд╣ै। рдмрдЪ्рдЪो рдоें рдмीрдоाрд░ी рдХे рд╕ंрдХ्рд░рдордг рдХा рдЦрддрд░ा рдмрд╣ुрдд рдЬ्рдпाрджा рдмрдв рдЬाрддा рд╣ै।
- рд╣рдб्рдбिрдпों рдоें рджрд░्рдж рд╣ोрдиा, рд╣рдб्рдбिрдпां рдХрдордЬ़ोрд░ рд╣ोрдиे рд▓рдЧрддी рд╣ै।
- рд╣рдб्рдбिрдпों рдХे рдлैрдХ्рдЪрд░ рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рдЬ्рдпाрджा рдмрдв рдЬाрддी рд╣ै।
- рд╢рд░ीрд░ рдоें рдердХाрди рд░рд╣рдиा, рдоांрд╕рдкेрд╢िрдпों рдоें рджрд░्рдж рдорд╣рд╕ूрд╕ рд╣ोрдиा рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХे рд╣ी рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ैं।
- рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдХрдоी рд╕े рд╢рд░ीрд░ рдХी рдк्рд░рддिрд░ोрдзрдХ рдХ्рд╖рдорддा рдХрдо рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै। рд╢рд░ीрд░ рдмाрд░-рдмाрд░ рдмीрдоाрд░ рд╣ोрддे рд░рд╣рддा рд╣ै।
- рдоूрдб рдЦрд░ाрдм рд░рд╣рдиा। рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХो рдоूрдб рд╕्рдЯेрдмрд▓ाрдЗрдЬрд░ рд╡िрдЯाрдоिрди рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं।
- рд╕ोрдиे рдХी рдХ्рд╡ॉрд▓िрдЯी рдЦрд░ाрдм рд╣ोрдиा।
- рд╢िрд░ рдХे рдмाрд▓ рдЧिрд░рдиा। рдмाрд▓ рдХा рдХрдо рд╣ोрдиा।
- рдШाрд╡ों рдХे рднрд░рдиे рдоें рджेрд░ी рд╣ोрдиा।
- рд╡рдЬрди рдХा рдмрдврдиा рдеाрдпрд░ॉрдЗрдб рд╕рд╣ी рд╣ो, рдиिрдпрдоिрдд рд╡्рдпाрдпाрдо рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рд╡рдЬрди рдХा рдмрдврдиा рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдХрдоी рдХे рд▓рдХ्рд╖рдг рд╣ैं।
Read more: рдбेंрдЧू : DENGUE ЁЯй╕ЁЯжЯ
рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХे рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЙрдкрдЪाрд░: Naturopathy Treatment of Vitamin-D-
- рд╡्рдпाрдпाрдо рдмрдвाрдЗрдП।
- рд╕ूрд░्рдп рдХे рдк्рд░рдХाрд╢ рдХा рдПрдХ्рд╕рдкोрдЬрд░ рдмрдвाрдЗрдП।
- рдЖрд╣ाрд░ (рднोрдЬрди) рдоें рд╕ुрдзाрд░।
рдПрд▓ोрдкैрдеिрдХ рдФрд╖рдзि -
рдмाрдЬाрд░ рдоे рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी3 рдХे рдмрд╣ुрдд рд╕ाрд░े рдм्рд░ांрдб
рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ैं। рдпрд╣ 2000IU рд╕े 60,000IU рддрдХ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ैं। рдЗрди्рд╣ें рдЖрдк рдЪिрдХिрдд्рд╕рдХ рдХी рд╕рд▓ाрд╣ рд╕े рд╕ेрд╡рди рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।
FAQ:
Q1: рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХा рдкрддा рдХैрд╕े рд▓рдЧाрдПं?
A1: рд▓ैрдм рдЬांрдЪ- рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдХрдоी рдХा рдкрддा рд▓рдЧाрдиे рдХे рд▓िрдП рд░рдХ्рдд ЁЯй╕ рдХे рдирдоूрдиे рдоें рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी3 рдХी рдЬांрдЪ рдХрд░рд╡ाрдиी рдЪाрд╣िрдП।
Q2: рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдиाрд░्рдорд▓ рд░ेंрдЬ рдХ्рдпा рд╣ै?
A2: рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХो рдиैрдиोрдЧ्рд░ाрдо рдоें рдиाрдкрддे рд╣ैं।
Normal range = 30-80 Nanograms/ml
Insufficient range= 20-30 ngm/ml
VitD Deficiency range= <20 ngm/ml
Read more: рдорд▓ेрд░िрдпा : Malaria ЁЯй╕ЁЯжЯ
Q3: рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХिрддрдиे рджिрдиों рддрдХ рдЦाрдиी рдЪाрд╣िрдП?
A3: рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдХрдоी рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЯेрдмрд▓ेрдЯ/ рдХैрдк्рд╕ूрд▓ 2-3 рдоाрд╣ рддрдХ рд╕ेрд╡рди рдХрд░рдиे рдкрдб़ рд╕рдХрддे рд╣ै।
рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी 60,000 IU рдХो рд╕рдк्рддाрд╣ рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рд╕ेрд╡рди рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдЬрдм рдХिрд╕ी рдХे рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╡िрдЯाрдоिрди-рдбी рдХी рдмрд╣ुрдд рдЬ्рдпाрджा рдХрдоी рд╣ो рдЬाрдП рддो рдпрд╣ рдХрдоी рдоौрдЦिрдХ рд╕ेрд╡рди рд╕े рдкूрд░ी рдирд╣ी рдХी рдЬा рд╕рдХрддी। рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рдоें рдЗрди्рдЬेрдХ्рд╢рди (рд╢िрд░ा рд╡िрдзि) рдж्рд╡ाрд░ा рдкूрд░ी рдХी рдЬाрддी рд╣ै।
Inj Recommend- 1,00,000 IU once a month.
Avoid Self Medication
Read more: GLЁЯМНBAL HEALTH CARE
рдХोрдИ рдЯिрдк्рдкрдгी рдирд╣ीं:
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें
Thank you ЁЯЩП